भारत सरकारने 2003 मध्ये आपल्या नागरिकांसाठी एक नवीन पेन्शन योजना सुरू केली, जी राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली (NPS) म्हणून ओळखली जाते आणि ती पुढील वर्षी लागू झाली. NPS चे उद्दिष्ट देशातील नागरिकांना परिभाषित योगदान पेन्शन प्रदान करणे आहे. सध्याच्या जुन्या पेन्शन योजनेला (OPS) पर्याय म्हणून नवीन योजना सुरू करण्यात आली आहे आणि देशातील नागरिकांना अधिक सुरक्षित आणि स्थिर सेवानिवृत्ती उत्पन्न प्रदान करण्याचे उद्दिष्ट आहे. येथे आपण NPS आणि OPS मधील फरक जवळून पाहू.
पेन्शन योजना
NPS ही एक परिभाषित योगदान योजना आहे जी व्यक्तींना विविध प्रकारच्या पेन्शन फंडांमध्ये गुंतवणूक करू देते. ही योजना 18 ते 60 वर्षे वयोगटातील भारतातील सर्व नागरिकांसाठी खुली आहे. NPS अंतर्गत सरकार कोणतीही हमी पेन्शन देत नाही. त्याऐवजी, मिळालेले पेन्शन हे फंडाद्वारे व्युत्पन्न केलेल्या गुंतवणुकीच्या परताव्यावर आधारित असते. या योजनेत ग्राहकांसाठी 5 लाख रुपयांचे जीवन विमा संरक्षण देखील दिले जाते.
जुनी पेन्शन योजना
दुसरीकडे, OPS ही एक परिभाषित लाभ योजना आहे जी व्यक्तीच्या शेवटच्या पगारावर आणि सेवा केलेल्या वर्षांच्या संख्येवर आधारित पेन्शन प्रदान करते. किमान 10 वर्षे सेवा पूर्ण केलेल्या सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी ही योजना खुली आहे. OPS अंतर्गत, सरकार गॅरंटीड पेन्शन प्रदान करते जे शेवटचे काढलेले वेतन आणि व्यक्तीच्या सेवेच्या वर्षांच्या संख्येवर आधारित असते.
NPS
NPS आणि OPS मधील मुख्य फरक म्हणजे हमी दिलेली पेन्शनची पातळी. NPS कोणतीही हमी पेन्शन प्रदान करत नाही, तर OPS व्यक्तीच्या शेवटच्या काढलेल्या वेतनावर आणि वर्षांच्या सेवेच्या संख्येवर आधारित हमी पेन्शन प्रदान करते. यामुळे त्यांच्या सेवानिवृत्तीमध्ये हमी पेन्शन शोधणाऱ्यांसाठी OPS हा अधिक सुरक्षित आणि स्थिर पर्याय बनतो.
हे पण वाचा..
शिवजयंती पुर्वी महाराष्ट्रात राजकीय उलथापालथ होणार.. राष्ट्रवादी आमदाराच्या दाव्याने खळबळ
10वी उत्तीर्णांसाठी खुशखबर.. कर्मचारी निवड आयोगाकडून 11409 पदांची बंपर भरती
मोफत रेशन घेणार्या करोडो लोकांसमोर नवीन संकट, सर्व कार्डधारकांनी जाणून घेणे गरजेचे
पेन्शन
दोन योजनांमधील आणखी एक महत्त्वाचा फरक म्हणजे वयोमर्यादा. NPS हे 18 ते 60 वयोगटातील नागरिकांसाठी खुले आहे, तर OPS किमान 10 वर्षे सेवा पूर्ण केलेल्या सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी खुले आहे. यामुळे OPS हा सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी अधिक योग्य पर्याय बनतो ज्यांना त्यांच्या सेवानिवृत्तीची योजना करायची आहे.
पेन्शन योजना
योगदानाच्या बाबतीत NPS हे OPS पेक्षा अधिक लवचिक आहे. NPS अंतर्गत, एखादी व्यक्ती वेगवेगळ्या प्रकारच्या पेन्शन फंडांमध्ये गुंतवणूक करण्याचा पर्याय निवडू शकते, तर OPS अंतर्गत, पेन्शन व्यक्तीच्या शेवटच्या पगारावर आणि सेवा केलेल्या वर्षांच्या संख्येवर आधारित असते.