नागरिकांनो, विसरा : पेट्रोल-डिझेल स्वस्त होणार नाही, सरकारचे नियोजन फसले !

होय, विसरा, 2024 मध्ये पेट्रोल आणि डिझेल स्वस्त होणार आहेत. लोकसभेच्या निवडणुका असल्या तरी. परिस्थिती पाहता येत्या काही महिन्यांत पेट्रोल आणि डिझेल स्वस्त करण्याबाबत सरकार आणि तेल कंपन्यांमध्ये एकमत होईल, असे वाटत नाही. सरकारचे नियोजन अशा प्रकारे फसले आहे की पुढे काय करायचे ते समजत नाही ? किंबहुना, गोल्डमन सॅक्सच्या अधिकाऱ्यांच्या इशाऱ्याने भारत सरकारला त्रास दिला आहे, ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की 2024 मध्ये कच्च्या तेलाच्या किमती दुप्पट होऊ शकतात. तांबड्या समुद्राच्या लाटांमुळे येणाऱ्या संकटामुळे ही परिस्थिती निर्माण झाली आहे. जिथे हुथी दहशतवादी गटाचे वर्चस्व वाढत आहे. हौथींना इराणकडून सतत पाठिंबा मिळत आहे. चला तर मग समजून घेण्याचा प्रयत्न करूया की गोल्डमन सॅक्सने या संदर्भात कोणता इशारा दिला आहे ?

गोल्डमन सॅक्स चेतावणी
हौथी बंडखोर होर्मुझच्या सामुद्रधुनीत पोहोचल्यामुळे तेलाच्या किमती दुप्पट होऊ शकतात, असा इशारा गोल्डमन सॅक्सने दिला आहे. अमेरिकन टेलिव्हिजन स्टेशन सीएनबीसीला नुकत्याच दिलेल्या मुलाखतीत, कंपनीच्या तेल संशोधन विभागाचे प्रमुख डॅन स्ट्रुवेन म्हणाले की लाल समुद्र हा एक पारगमन मार्ग आहे. येथे प्रदीर्घ व्यत्ययामुळे कच्च्या तेलाची किंमत तीन ते चार डॉलरने वाढू शकते. ते म्हणाले की जर होर्मुझची सामुद्रधुनी महिनाभर बंद राहिली तर तेलाच्या किमती 20 टक्क्यांनी वाढतील आणि जर समस्या दीर्घकाळ राहिली तर किंमती दुप्पट होऊ शकतात. म्हणजेच कच्च्या तेलाची किंमत 155 ते 160 डॉलर प्रति बॅरलपर्यंत पोहोचू शकते.

हल्ले थांबले पाहिजेत
अलीकडेच माजी पंतप्रधान आणि आता परराष्ट्र सचिव डेव्हिड कॅमेरून यांनी स्काय न्यूजला दिलेल्या मुलाखतीत सांगितले की, हल्ले थांबवणे खूप गरजेचे झाले आहे. ते म्हणाले, हे केवळ ब्रिटीशांचे हित नाही, हे जागतिक हित आहे. ते म्हणाले की, हे हल्ले बेकायदेशीर आहेत. त्यांना रोखलेच पाहिजे आणि तसे न केल्यास कारवाई केली जाईल. नोव्हेंबरपासून, बंडखोरांनी क्षेपणास्त्रे, ड्रोन, बोटी आणि हेलिकॉप्टरचा वापर करून लाल समुद्रात 20 हून अधिक वेळा व्यावसायिक जहाजांवर हल्ले केले आहेत.

हुथी अमेरिकन ऑपरेशनला प्रतिसाद देतात
प्रत्युत्तर म्हणून, यूके, ऑस्ट्रेलिया आणि कॅनडाच्या जहाजांसह व्यावसायिक वाहतुकीचे रक्षण करण्यासाठी लाल समुद्र आणि एडनच्या आखातामध्ये गस्त वाढवण्यासाठी अमेरिकेने डिसेंबरमध्ये ऑपरेशन समृद्धी संरक्षकाची घोषणा केली. डिसेंबरमधील कृतींमुळे तेलाच्या किमती अधूनमधून माफक प्रमाणात वाढल्या, परंतु एकूणच सॉफ्ट मार्केटमुळे अस्थिरता मोठ्या प्रमाणात कमी राहिली.

दुसरीकडे, जगातील प्रमुख जहाजांनी हा मार्ग वापरण्यास नकार दिला आहे. गेल्या आठवड्यात उशिरा बंडखोरांनी जहाजावर हल्ला केल्यानंतर युरोपमधील दोन सर्वात मोठ्या शिपिंग कंपन्यांनी मार्स्क आणि हॅपग लॉयड यांनी लाल समुद्र आणि सुएझ कालव्याचा मार्ग वापरण्यास नकार दिला आहे.

भारतावर परिणाम
गोल्डमनचा अंदाज खरा ठरला तर भारतावर त्याचा खोल परिणाम होऊ शकतो. मार्च 2022 मध्ये कच्च्या तेलाच्या किमतीत वाढ झाल्यानंतर पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतीत वाढ झाली होती. किमती पुन्हा एकदा वाढू शकतात. त्यावेळी कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल 140 डॉलरच्या आसपास पोहोचली होती. यावेळी ते सध्याच्या पातळीच्या दुप्पट म्हणजे $155 ते $160 पर्यंत पोहोचण्याची अपेक्षा आहे. म्हणजे देशातील सर्वच भागात पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती नवीन पातळीवर पोहोचतील. त्यामुळे देशात महागाई वाढणार आहे.

सध्या कच्च्या तेलाची किंमत किती आहे?
सध्या कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल 80 डॉलरच्या खाली आहे. मागणीचा अभाव हे त्याचे प्रमुख कारण आहे. आखाती देशांमध्ये कच्च्या तेलाचे दर प्रति बॅरल 78.76 डॉलरवर व्यवहार करत आहेत. दुसरीकडे, अमेरिकन कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल $ 73.81 आहे. या दोन्हींमध्ये २६ डिसेंबरपासून प्रति बॅरल ५ ते ७ टक्के वाढ झाली आहे. येत्या काही दिवसांत यात आणखी वाढ दिसून येईल. आता मध्यपूर्वेतील तणाव आणि लाल समुद्रातील संकट कच्च्या तेलाच्या किमती किती वाढवणार हे पाहायचे आहे.