What is IPO म्हणजे काय, त्यामध्ये गुंतवणूक कशी करावी याची मराठीत सोपी माहिती. नवीन गुंतवणूकदारांसाठी IPO ची प्रक्रिया, फायदे आणि जोखमी जाणून घ्या.
सध्या शेअर बाजारामध्ये गुंतवणुकीची रुची वाढत चालली आहे. अनेक सामान्य गुंतवणूकदारही शेअर बाजारात आपले नशीब आजमावण्यास सुरुवात करत आहेत. अशा परिस्थितीत, IPO म्हणजे काय? आणि त्यामध्ये गुंतवणूक कशी करावी, हे समजून घेणे अत्यंत आवश्यक ठरते. IPO म्हणजे कंपनी प्रथमच आपले शेअर्स सार्वजनिक विक्रीसाठी खुले करते, ज्यामधून गुंतवणूकदारांना त्या कंपनीच्या प्रवासात भाग घेण्याची संधी मिळते.
IPO च्या माध्यमातून नवीन आणि गुणवत्तापूर्ण कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी निर्माण होते. मात्र यामागची प्रक्रिया, अलॉटमेंटचे नियम, आणि जोखमीही समजून घेतल्या पाहिजेत. या लेखामध्ये आपण IPO म्हणजे काय, त्याची संकल्पना, अर्ज करण्याची पद्धत, आणि यामधील फायदे-तोटे याविषयी सविस्तर माहिती घेणार आहोत. नवीन गुंतवणूकदारांसाठी हा लेख IPO विषयीची प्राथमिक समज स्पष्ट करेल.What is IPO
IPO म्हणजे काय? (What is IPO in Marathi)
IPO ची संपूर्ण माहिती
IPO म्हणजे Initial Public Offering, म्हणजेच एखादी खासगी कंपनी प्रथमच सर्वसामान्य गुंतवणूकदारांसाठी आपले शेअर्स बाजारात विक्रीस ठेवते. यामार्फत कंपनी शेअर बाजारात लिस्ट होते आणि गुंतवणूकदारांना त्या कंपनीमध्ये भागीदारीची संधी मिळते.
उदाहरणार्थ: जर XYZ कंपनीने IPO जाहीर केला, तर ती प्रथमच आपल्या शेअर्स NSE किंवा BSE या शेअर बाजारात विक्रीस ठेवत आहे.
संबंधीत बातम्या👇🏻
Indian IPO Boom 2025 : भारत दुसऱ्या क्रमांकावर IPO संख्येत, स्टार्टअप्सकडून विक्रमी निधी उभारणी
Loan without CIBIL Score: क्रेडिट स्कोअर नसतानाही मिळणार कर्ज? हे ५ पर्याय वापरा!
Gold Loan फायदे, तोटे,व्याजदर आणि सावधगिरी – सोने तारण कर्ज संपूर्ण माहिती
Mutual Fund vs Bank FD| म्युच्युअल फंड की बँक FD? कुठे गुंतवणूक सुरक्षित आणि फायदेशीर
IPO मध्ये गुंतवणूक कशी करावी?
टप्पा 1: डिमॅट अकाउंट उघडा
IPO मध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी तुमच्याकडे डिमॅट अकाउंट असणे अत्यावश्यक आहे. Zerodha, Upstox, Groww, Angel One यांसारख्या ब्रोकर्सद्वारे ते उघडता येते.
टप्पा 2: UPI किंवा बँक खाते लिंक करा
IPO मध्ये पैसे भरताना UPI Payment Gateway वापरून अर्ज केला जातो. खातं लिंक असणे आवश्यक आहे.
टप्पा 3: IPO निवडा आणि अर्ज करा
तुमच्या डिमॅट अ‍ॅपमध्ये LIVE IPOs चा पर्याय दिसतो. त्यावर क्लिक करून कंपनीचे नाव, शेअरची किंमत, शेअर्सची संख्या निवडा आणि अर्ज सबमिट करा.What is IPO
टप्पा 4: UPI मॅंडेट मंजूर करा
तुम्ही अर्ज केल्यानंतर UPI app वर एक रक्कम ब्लॉक करण्याचा रिक्वेस्ट येतो, तो स्वीकारणे आवश्यक आहे.
टप्पा 5: अलॉटमेंट आणि लिस्टिंग
जर तुम्हाला IPO अलॉट झाला, तर शेअर्स तुमच्या डिमॅटमध्ये जमा होतात. लिस्टिंगच्या दिवशी शेअर्स विकून नफा घेता येतो किंवा दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी ठेवता येतो.
IPO चे फायदे आणि जोखीम
फायदे:
कमी किमतीत गुणवत्तेची कंपनी मिळू शकते
लिस्टिंगच्या दिवशी मोठा नफा मिळण्याची शक्यता
दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी चांगला पर्याय
जोखीम:
अलॉटमेंट मिळेलच याची शाश्वती नाही
काही IPOs लिस्टिंगनंतर घाट्यातही जातात
कंपन्यांचा इतिहास कमी उपलब्ध असतो
नवीन गुंतवणूक दारांसाठी IPO गुंतवणूक टिप्स
1. DRHP वाचा: कंपनीची आर्थिक माहिती Draft Red Herring Prospectus मध्ये असते, ती वाचणे उपयुक्त.
2. Over Subscription तपासा: खूपच Oversubscribed IPO मध्ये अलॉटमेंट मिळणे कठीण.
3. लघु गुंतवणूकदार कोटा वापरा: Retail Investors साठी 2 लाख रुपयांपर्यंत अर्ज करता येतो.
4. नफा घेण्याची रणनीती ठरवा: Listing gain हवाय की Long-Term Holding हे आधी ठरवा.What is IPO
सरकारी नोकरी कुठे? वाचा –
सुरक्षा सहाय्यक ५ हजार पदांची भरती जाहीर : १० वी पास असणाऱ्यांसाठी मोठी संधी
Teacher Recruitment 2025 : 12 हजार शिक्षक भरतीची मोठी संधी!
महाराष्ट्र जलसंपदा विभागात 1200+ पदांची मेगाभरती!
10वी, 12वी, ITI, डिप्लोमा, पदवीधर सर्वांना संधी
IPO निवडताना काय पाहावे? (Important Factors While Selecting an IPO)
1. कंपनीचा इतिहास आणि व्यवसाय मॉडेल
IPO आणणारी कंपनी कोणत्या क्षेत्रात काम करते, तिचा व्यवसाय टिकाऊ आहे का, भविष्यात वाढीची शक्यता आहे का – हे तपासा. नवनवीन टेक्नॉलॉजी किंवा FMCG क्षेत्रातील कंपन्या दीर्घकालीन वाढीसाठी चांगल्या ठरू शकतात.
2. DRHP (Draft Red Herring Prospectus) वाचा
SEBI कडे सादर केलेल्या DRHP या दस्तावेजात कंपनीची माहिती, उत्पन्न, नफा-तोटा, जोखीम, उद्दिष्ट इत्यादी तपशील असतो. गुंतवणूक करण्यापूर्वी हा दस्तावेज वाचणे आवश्यक आहे.
3. कंपनीचा नफा व आर्थिक स्थिती
गेल्या काही वर्षांचा आर्थिक ताळेबंद (Profit & Loss Statement), महसूल, EBITDA, कर्जाची पातळी यावरून कंपनीची आर्थिक क्षमता समजते. नफा करणाऱ्या आणि कमी कर्ज असलेल्या कंपन्यांना प्राधान्य द्या.
4. बाजारातील ट्रेंड आणि सेक्टर ग्रोथ
कंपनी ज्या क्षेत्रात काम करते, त्या क्षेत्राची सध्या आणि भविष्यातील मागणी काय आहे हे पहा. उदाहरणार्थ, Renewables, Fintech, AI यासारख्या क्षेत्रांचा भविष्यात चांगला वेग आहे.
5. ग्रे मार्केट प्रीमियम (GMP)
IPO च्या लिस्टिंगपूर्वी त्याचा Grey Market Premium म्हणजेच GMP पाहा. GMP सकारात्मक आणि स्थिर असेल तर त्या IPO मध्ये गुंतवणुकीची उत्सुकता अधिक असते. मात्र, GMP हे 100% खात्रीशीर मापक नाही.
6. IPO किंमत आणि वैल्यूएशन
कंपनीने ठेवलेली शेअर किंमत व तिच्या Sector PE रेशोच्या तुलनेत ती महाग आहे का स्वस्त – हे तपासा. Overvalued IPO टाळलेले चांगले.
7. Anchor Investors कोण आहेत
जर मोठे Mutual Funds, FIIs किंवा Domestic Institutions Anchor Investors म्हणून गुंतवणूक करत असतील, तर ती कंपनी विश्वासार्ह ठरते. हे DRHP मध्ये नमूद असते.
8. Use of IPO Funds
कंपनी IPO मधून गोळा होणारे पैसे कशासाठी वापरणार आहे – कर्जफेड, विस्तार, ऑपरेशन्स, इ. याची स्पष्टता हवी. केवळ प्रमोटर्सची हिस्सेदारी विकण्यासाठी IPO असेल तर सावधगिरी बाळगा.
9. Promoters आणि Management चा ट्रॅक रेकॉर्ड
कंपनीचे संस्थापक आणि व्यवस्थापनाचा अनुभव, त्यांची पारदर्शकता, मागील कंपन्यांतील कामगिरी यावरून भविष्यातील धोरणे समजतात.
थोडक्यात – IPO निवडताना लक्षात ठेवण्यासारख्या गोष्टी:
DRHP वाचणे
आर्थिक स्थिती आणि नफा तपासणे
GMP आणि वैल्यूएशन अभ्यासणे
सेक्टर ग्रोथ समजून घेणे
Anchor Investors पाहणे
Fund Utilization स्पष्ट असणे
What is IPO
या महत्वाच्या बातम्या… तुम्ही वाचल्यात का?
Jio 601 Plan | जिओचा नवा धमाका – वर्षभर फ्री 5G डेटा!
पुरुष गर्भनिरोधक गोळी, जोक नाही खरं आहे, वैज्ञानिक क्रांती
समुद्रात खोलवर काय असतं? | रहस्य, सुंदर आणि थरारक जग!
5 कोटींचा चेक गिफ्ट म्हणून मिळाल्यास कर लागेल का?
Aadhaar PAN Link कसे करावे? कोणासाठी बंधनकारक आहे? जाणून घ्या
Telogen Effluvium म्हणजे काय? जाणून घ्या तात्पुरत्या केस गळतीची कारणं आणि घरगुती उपाय
जगात असा कोणता सजीव आहे जो वाऱ्यापेक्षा जलद धावतो?”
Ladki Bahin Yojana Payment Status | लाडकी बहीण योजना, हप्ता जमा, यादीत नाव तपासा
महत्वाची माहिती : Home Loan : गृहकर्ज कसे घ्यावे? गृह कर्जाचे प्रकार,फायदेशीर पर्याय, कागदपत्रे आणि सबसिडी योजना संपूर्ण वाचा
डायबेटिस म्हणजे काय? कारणं, लक्षणं, आहार आणि घरगुती उपाय |Diabetes Information in Marathi
Sip mutual funds : गुंतवणूक म्हणजे काय? 500 रुपयांपासून सुरुवात करून करोडपती कसे व्हायचे?
घर बसल्या पैसे कमवायचे, हे आहेत मार्ग
Blogging and YouTube Monetization Guide : ब्लॉगिंग व YouTube करून पैसे कसे कमवायचे?
Best Credit Card 2025: तुम्ही कुठले क्रेडिट कार्ड घ्यावे? जाणून घ्या..
माहितीचा अधिकार अर्ज कसा करावा – संपूर्ण मार्गदर्शक RTI 2025
