पोस्ट ऑफिस सीनियर सिटीजन सेविंग स्कीम 2025 | दरमहा ₹20,500 व्याजासह सुरक्षित गुंतवणुकीची संधी
Post Office Senior Citizen Saving Scheme 2025 मध्ये गुंतवा आणि दरमहा ₹20,500 पर्यंत व्याज मिळवा! ही योजना 60 वर्षांवरील नागरिकांसाठी सुरक्षित आणि फायदेशीर आहे. जाणून घ्या पात्रता, व्याजदर, आणि वार्षिक ₹2.46 लाख कमाईचे कॅल्क्युलेशन.भारतामध्ये निवृत्तीनंतर स्थिर उत्पन्नाचे साधन तयार करणे हे अनेक नागरिकांसाठी मोठे आव्हान असते. नोकरीच्या काळात मिळणारे वेतन, बोनस, भत्ते आणि इतर सुविधा निवृत्तीनंतर थांबतात. पण त्याचवेळी वैद्यकीय खर्च, दैनंदिन गरजा आणि कुटुंबाच्या जबाबदाऱ्या मात्र कायम राहतात. अशा वेळी एक “guaranteed return” देणारी, सुरक्षित आणि सरकारी हमी असलेली योजना म्हणजेच Post Office Senior Citizen Saving Scheme (SCSS).
ही योजना भारतीय पोस्ट ऑफिसच्या (India Post) अंतर्गत सुरू करण्यात आली असून, ती विशेषतः 60 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या नागरिकांसाठी डिझाईन केली आहे. आजच्या काळात जेव्हा बँकांचे Fixed Deposit (FD) rates कमी होत आहेत, त्या तुलनेत SCSS ही एक उत्तम पर्याय ठरते कारण यात व्याजदर 8.2% per annum (as of 2025) इतका आकर्षक आहे.
पोस्ट ऑफिस बचत योजनांची पार्श्वभूमी
भारतीय पोस्ट ऑफिस हे केवळ पत्रव्यवहाराचे माध्यम नसून, ग्रामीण आणि शहरी भागांतील आर्थिक सेवांचे मोठे केंद्र बनले आहे.
भारतातील लाखो लोक पोस्टाच्या बचत योजनांवर अवलंबून आहेत. यामध्ये प्रमुख योजना अशा आहेत:
Post Office Monthly Income Scheme (POMIS)
National Savings Certificate (NSC)
Public Provident Fund (PPF)
Kisan Vikas Patra (KVP)
Senior Citizen Saving Scheme (SCSS)
या सर्व योजना Government of India द्वारे समर्थित आहेत, त्यामुळे या योजनांमध्ये capital safety आणि guaranteed return मिळतो.
त्यामध्ये सर्वात लोकप्रिय आणि स्थिर योजना म्हणजे SCSS, जी निवृत्त नागरिकांसाठी बनवली गेली आहे.
Senior Citizen Saving Scheme म्हणजे काय?
Senior Citizen Saving Scheme (SCSS) ही भारत सरकारची एक दीर्घकालीन retirement-oriented saving scheme आहे.
या योजनेत गुंतवणूक केल्यास, गुंतवणूकदाराला निश्चित कालावधीसाठी दर तिमाही व्याज मिळते. ही योजना पोस्ट ऑफिस आणि अधिकृत बँकांमधून दोन्हीकडून उघडता येते.
उद्देश:
निवृत्तीनंतर आर्थिक स्थैर्य, सुरक्षित व्याज उत्पन्न आणि सरकारी हमी असलेला परतावा उपलब्ध करून देणे.
योजनेची वैशिष्ट्ये:
पूर्णपणे सरकारी हमी (100% safe investment)
Attractive Interest Rate (8.2% per annum – Oct 2025)
5 वर्षांचा लॉक-इन कालावधी (extendable by 3 years)
Quarterly Interest Payment
Section 80C अंतर्गत ₹1.5 लाखपर्यंत कर सवलत
Single किंवा Joint account उघडण्याची सुविधा
कोण गुंतवणूक करू शकतो? (Eligibility Criteria)
SCSS मध्ये गुंतवणुकीसाठी काही ठराविक पात्रता नियम आहेत:
वयाची अट:
गुंतवणूकदाराचे वय किमान 60 वर्षे असावे.
मात्र काही प्रकरणांमध्ये 55 वर्षांनंतर VRS (Voluntary Retirement Scheme) घेतलेल्या सरकारी कर्मचाऱ्यांनाही पात्रता मिळते.
Defence personnel साठी वयोमर्यादा 50 वर्षे आहे.
नागरिकत्व:
केवळ भारतीय नागरिक (Resident Indian) या योजनेत गुंतवणूक करू शकतात.
NRI, PIO आणि HUF यांना परवानगी नाही.
गुंतवणुकीची मर्यादा:
किमान रक्कम: ₹1,000
कमाल रक्कम: ₹30 लाख (single/joint combined limit)
गुंतवणुकीची प्रक्रिया (How to Invest in SCSS)
गुंतवणूक प्रक्रिया अगदी सोपी आहे. खालील पायऱ्यांनुसार कोणत्याही पोस्ट ऑफिसमध्ये किंवा अधिकृत बँकेत खाते उघडता येते:
SCSS Account Opening Form (Form A) भरून जमा करणे.
KYC Documents – Aadhaar, PAN, Address Proof सादर करणे.
पासपोर्ट साईझ फोटो जोडणे.
पहिली गुंतवणूक रक्कम (Demand Draft/Cheque/Cash) जमा करणे.
पोस्ट ऑफिसकडून Account Passbook मिळते.
Joint Account:
पती-पत्नी एकत्र खाते उघडू शकतात.
मात्र दोघांपैकी एकाने 60 वर्षांची अट पूर्ण केलेली असावी.
व्याजदर आणि परतावा (Interest Rate & Return Calculation)
SCSS साठी सरकार दर तिमाही व्याजदर ठरवते.
सध्याचा व्याजदर (October–December 2025 quarter) आहे 8.2% per annum.
उदाहरण:
जर एखाद्या गुंतवणूकदाराने ₹30,00,000 ची गुंतवणूक केली तर —
वार्षिक व्याज = ₹30,00,000 × 8.2% = ₹2,46,000
मासिक उत्पन्न = ₹2,46,000 ÷ 12 = ₹20,500
म्हणजेच गुंतवणूकदाराला दरमहा ₹20,500 इतके निश्चित व्याज मिळते.
हे व्याज प्रत्येक तिमाहीला थेट बँक खात्यात जमा केले जाते.
कर लाभ (Tax Benefits under Section 80C)
या योजनेत गुंतवणूक केल्यास Income Tax Act, Section 80C अंतर्गत ₹1.5 लाखपर्यंत करसवलत (tax deduction) मिळते.
मात्र मिळणारे व्याज हे Taxable Income मध्ये समाविष्ट होते.
TDS (Tax Deduction at Source): जर वार्षिक व्याज ₹50,000 पेक्षा जास्त असेल तर TDS लागू होतो.
गुंतवणूकदार Form 15H/15G सादर करून TDS टाळू शकतात (जर त्यांचे taxable income कमी असेल).
योजना का आकर्षक आहे?
High Interest Rate: 8.2% हा दर सध्या बाजारातील सर्वोच्च आहे.
Guaranteed by Government of India – कोणताही जोखीम नाही.
Quarterly Payout: नियमित उत्पन्न मिळते.
Tax Saving under 80C: दुहेरी फायदा — करसवलत + स्थिर परतावा.
Post Office Accessibility: देशभरातील जवळपास प्रत्येक गावात उपलब्ध.
पोस्ट ऑफिस सीनियर सिटीजन सेविंग स्कीम ही retirement planning साठी भारतातील सर्वात सुरक्षित योजना मानली जाते.
या योजनेत गुंतवणूक केल्यास तुम्हाला फक्त स्थिर उत्पन्नच नाही, तर मनोबल, सुरक्षितता आणि आर्थिक स्वावलंबनाची हमी मिळते.
RailTel आणि HPCL Dividend Update: सरकारी गुंतवणूकदारांसाठी मोठी आनंदाची बातमी | Dividend Stocks India
RRB Recruitment 2025 | भारतीय रेल्वेत 5620 जागांची मेगाभरती | NTPC आणि Junior Engineer अर्ज सुरू
महाराष्ट्र स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका 2025 | नोव्हेंबरमध्ये लागू होणार आचारसंहिता
फलटण डॉक्टर आत्महत्या प्रकरणात नवा खुलासा! आरोपी पीएसआयचा लपवलेला फोन तपासाचा गेमचेंजर ठरणार?
