नागपूर, 3 जुलै २०२५ – मुंबई उच्च न्यायालयाचा ऐतिहासिक निर्णय – केवळ ‘I Love You’ म्हणणे हे लैंगिक छळाचा गुन्हा ठरत नाही. आरोपीला दिलासा, पीडित मुलीच्या तक्रारीवर कोर्टाचा स्पष्ट नकार. I Love You Not Sexual Harassment
“I Love You” म्हटल्याने एखाद्या मुलीला लैंगिक भावनेने उद्दीपित केल्याचा गुन्हा होत नाही, असा महत्त्वपूर्ण निर्णय मुंबई उच्च न्यायालयाने दिला आहे.I Love You Not Sexual Harassment
या प्रकरणात आरोपीने पीडित मुलीला ‘I Love You’ असे म्हणत प्रणय व्यक्त केला होता. तिने या प्रकरणी पोलीस तक्रार दिली होती. मात्र, न्यायालयाने स्पष्ट केले की, अशा प्रकारचा संवाद जर शारीरिक छळ किंवा लैंगिक इराद्याने नसेल, तर तो “पॉक्सो” कायद्यातील गुन्हा ठरत नाही.I Love You Not Sexual Harassment
प्रकरण काय आहे?
ही घटना १८ ऑगस्ट २०१९ रोजी नागपूर जिल्ह्यात घडली. पीडित मुलीच्या वडिलांनी आरोपीविरुद्ध पोलिसात तक्रार दाखल केली होती. तक्रारीनुसार, आरोपीने मुलीला ‘I Love You’ म्हटले आणि त्यामुळे तिच्या भावनांवर परिणाम झाला.I Love You Not Sexual Harassment
हायकोर्टाचे निरीक्षण
मुंबई हायकोर्टाच्या नागपूर खंडपीठाने स्पष्ट केले की,
“I Love You” हा शब्द स्वतःमध्ये लैंगिक छळाचा हेतू दर्शवत नाही. तो फक्त प्रेम व्यक्त करण्याचा एक मार्ग आहे, जो प्रत्येक परिस्थितीमध्ये गुन्हा ठरत नाही.”
I Love You Not Sexual Harassment
आरोपीला दिलासा
या निकालामुळे आरोपीला मोठा दिलासा मिळाला आहे. न्यायालयाने सांगितले की, फक्त भावनिक प्रतिक्रिया किंवा प्रेम व्यक्त केल्यावरून कोणत्याही व्यक्तीवर लैंगिक छळाचा गुन्हा लावणे योग्य नाही.I Love You Not Sexual Harassment
१. ‘I love you’ या वाक्याचा इतिहास
मूळ उत्पत्ती:
“I love you” हे इंग्रजीतील अत्यंत सामान्य वाक्य असून, 14व्या-15व्या शतकात याचा वापर काव्य, नाटके आणि प्रेमपत्रांमध्ये सुरू झाला.
शेक्सपिअरचा प्रभाव:
विल्यम शेक्सपिअरच्या नाटकांमुळे “I love you” या वाक्याचा प्रेमभाव व्यक्त करण्यासाठी सार्वत्रिक वापर सुरू झाला.
पाश्चात्य संस्कृतीतील वापर:
इंग्रजी भाषेच्या प्रसारासोबत हे वाक्य पाश्चात्य देशांतून जगभर पसरले.
I love you’ – एक भावनिक व सामाजिक अभिव्यक्ती प्रेम व्यक्त करण्याचा सर्वात सोपा मार्ग.कुटुंब, मित्र, जोडीदार यांच्यात वापरले जाते.भावनिक जवळीक दाखवण्यासाठी वापरले जाते – सर्व काळात आणि सर्व संस्कृतीत.३
कायदेशीर दृष्टीकोन – ‘I love you’ गुन्हा ठरतं का?
इच्छाविरुद्ध व्यक्त केल्यास परिणाम:
जर कोणतीही व्यक्ती ही भावना शारीरिक किंवा मानसिक दबावाने व्यक्त करते, तर ती छळ किंवा त्रास मानली जाऊ शकते.
POCSO कायद्यातील मर्यादा:
लहान मुलांशी संबंधित प्रकरणात, कोणत्याही प्रकारचा अश्लील हेतू असलेला संवाद गुन्हा मानला जातो. मात्र, केवळ “I love you” म्हणणे हा लैंगिक हेतू दर्शवतो का, हे प्रत्येक प्रकरणाच्या संदर्भानुसार ठरते.
मुंबई हायकोर्टाचा निर्णय:
न्यायालयाने स्पष्ट केले की – “I love you” म्हणणे ही लैंगिक छळाची व्याख्या पूर्ण करत नाही, जोपर्यंत त्यामागे अवमान, जबरदस्ती किंवा हेतुपुरस्सर छळ नाही.
सामाजिक दृष्टीने या वाक्याचा गैरवापर
सामाजिक माध्यमांतील (Social Media) ट्रेंड:
इंस्टाग्राम, व्हॉट्सअ‍ॅप, फेसबुक यावरून अनेकदा विनाकारण हे वाक्य पाठवले जाते – जो अनेक महिलांसाठी त्रासदायक ठरू शकतो.
“I love you” चा अश्लील किंवा अयोग्य वापर:
काही केसेसमध्ये या वाक्याचा वापर मुलींना त्रास देण्यासाठी, भावनिक ब्लॅकमेलिंगसाठी केला जातो.
५. भविष्यकालीन विचार आणि जनजागृती
वैयक्तिक स्वातंत्र्य आणि अभिव्यक्तीचा सन्मान राखला पाहिजे.प्रेम आणि छळ यामधील सीमारेषा समजून घ्यायला हवी.कायद्याचा दुरुपयोग टाळण्यासाठी न्यायालयांचे विवेकी निर्णय आवश्यक.
“I love you” हे वाक्य प्रेमभावना व्यक्त करण्यासाठी सर्वसामान्य आणि ऐतिहासिक आहे. मात्र, त्याचा वापर कोणत्या हेतूने केला जातो यावरच कायदेशीर आणि सामाजिक परिणाम अवलंबून असतात. हायकोर्टाने दिलेला निर्णय हे दर्शवतो की भावनांची अभिव्यक्ती आणि छळ यामध्ये स्पष्ट फरक असतो – तो समजून घेणे गरजेचे आहे.
