नवी दिल्ली :मंकीपॉक्सने थैमान घातलेल्या कोरोनाव्हायरसपासून जग अद्याप सावरले नव्हते. शरीरात पुरळ उठणे, डोकेदुखी, थकवा येणे, ताप येणे अशी लक्षणे असलेल्या या आजाराने आरोग्य तज्ज्ञ आणि सरकारची चिंता वाढवली आहे. ताज्या आकडेवारीवरून असे दिसून आले आहे की आतापर्यंत जगातील 78 देशांतील 18,000 लोकांमध्ये मंकीपॉक्स पसरला आहे. यातील 70 टक्के प्रकरणे युरोपमधून तर 25 टक्के अमेरिकेतील आहेत. मात्र, दिलासा देणारी बाब म्हणजे एवढ्या मोठ्या प्रमाणात संसर्ग होऊनही आत्तापर्यंत केवळ ५ जणांचा मंकीपॉक्समुळे मृत्यू झाला आहे. तर जगभरात सुमारे १८०० लोकांना रुग्णालयात जावे लागले आहे.
मंकीपॉक्सने भारतातही दस्तक
मंकीपॉक्सने भारतातही थैमान घातले आहे. देशात आतापर्यंत 5 जणांमध्ये मंकीपॉक्सची पुष्टी झाली आहे. यापैकी 3 केरळमधील, एक केरळचा आणि एक दिल्लीचा आहे. चिंतेची बाब म्हणजे बुधवारी फक्त नोएडा आणि गाझियाबादमधून मंकीपॉक्सचे 3 संशयित रुग्ण आढळले आहेत. त्यांचे नमुने तपासणीसाठी पाठवण्यात आले आहेत. झारखंडमधूनही मंकीपॉक्सचा संशयित रुग्ण आढळून आला आहे. नोएडातील एका महिलेचा नमुन्याचा अहवाल निगेटिव्ह आला आहे.
वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या म्हणण्यानुसार मांकीपॉक्स हा आजार प्राण्यांपासून मानवांमध्ये आला आहे. जेव्हा त्याचा संसर्ग होतो तेव्हा एखाद्या व्यक्तीला चेचक सारखी लक्षणे दिसतात. जरी मंकीपॉक्स केवळ काही प्रकरणांमध्येच प्राणघातक ठरतो. मात्र याकडे दुर्लक्ष करणे धोकादायक ठरू शकते.
केंद्र सरकारची मार्गदर्शक सूचना
मंकीपॉक्सचा सामना करण्यासाठी केंद्र सरकारने त्याचा संसर्ग रोखण्यासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. यानुसार, मंकीपॉक्सच्या संपर्कात आलेल्या व्यक्तीला 21 दिवस वेगळे राहणे आवश्यक आहे. याचे कारण म्हणजे माकडपॉक्सचा उष्मायन काळ २१ दिवसांचा असतो. याशिवाय मास्क घालणे बंधनकारक आहे. सतत हात धुणे. मंकीपॉक्सने प्रभावित त्वचा पूर्णपणे झाकून ठेवणे देखील महत्त्वाचे आहे.
लसीसाठी निविदा काढल्या
मंकीपॉक्सच्या वाढत्या धोक्याच्या पार्श्वभूमीवर भारत सरकारही सतर्क झाले आहे. आता सरकारने मंकीपॉक्सची चाचणी करण्यासाठी आणि लस तयार करण्यासाठी एक किट विकसित करण्यासाठी स्वारस्य व्यक्त केले आहे. याला सामान्य भाषेत निविदा म्हणतात. ज्या कंपन्यांना मंकीपॉक्स लस विकसित करण्यात रस आहे ते यासाठी अर्ज करू शकतात.
WHO मार्गदर्शक तत्त्वे
मंकीपॉक्सचा प्रादुर्भाव पाहता जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) काही मार्गदर्शक तत्त्वेही जारी केली आहेत. डब्ल्यूएचओने म्हटले आहे की मंकीपॉक्सपासून दूर राहण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे त्याचा संसर्ग टाळणे.
दोन पुरुषांमध्ये लैंगिक संबंध ठेवण्‍याबद्दल मंकीपॉक्सची मोठी चिंता
मंकीपॉक्स टाळण्यासाठी, दोन पुरुषांमधील लैंगिक संबंधांबद्दल सर्वात जास्त काळजी घेणे आवश्यक आहे, असे डब्ल्यूएचओचे मत आहे. डब्ल्यूएचओच्या मते, अशा लोकांनी त्यांच्या सेक्स पार्टनर कमी करायला हवे. नवीन लैंगिक भागीदार बनवण्यापासून परावृत्त करा आणि आपल्या विद्यमान लैंगिक जोडीदारास सर्व माहिती सामायिक करा जेणेकरुन आवश्यक असल्यास तो स्थापित केला जाऊ शकेल. याबाबत लाज आणि भेदभावाची भावना या आजाराचा संसर्ग आणखी वाढवू शकते, असे डब्ल्यूएचओने म्हटले आहे. ब्रिटनमध्ये या आजाराची लागण होण्यात गे-क्लबचा मोठा वाटा आहे.
डब्ल्यूएचओच्या मते, मंकीपॉक्सचे 98% प्रकरणे पुरुषांसोबत लैंगिक संबंध ठेवणाऱ्या पुरुषांमध्ये आहेत. परंतु मंकीपॉक्स कोणालाही होऊ शकतो, म्हणूनच WHO ने शिफारस केली आहे की जगभरातील देशांनी मुले, गर्भवती महिला आणि इतर असुरक्षित गटांमध्ये या रोगाचा प्रसार रोखण्यासाठी कारवाई करावी.
