Spread the love

Fall Armyworm attack जळगाव जिल्ह्यात मक्याच्या पिकांवर अमेरिकन लष्करी अळीचा प्रादुर्भाव वाढत आहे. कृषी विभागाकडून शेतकऱ्यांना एकात्मिक व्यवस्थापनाचे आवाहन करण्यात आले आहे.Fall Armyworm attack

जळगाव (07 जुलै 2025) : Fall Armyworm attack
मक्याच्या पिकांवर नव्याने अमेरिकन लष्करी अळी (Fall Armyworm) चा प्रादुर्भाव जळगाव जिल्ह्यात वाढत असून, शेतकऱ्यांनी तत्काळ पावले उचलण्याची गरज निर्माण झाली आहे. कृषी विभागाने शेतकऱ्यांना एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (IPM) उपायांचे पालन करण्याचे आवाहन केले आहे.

प्रमुख लक्षणे – लष्करी अळीची ओळख कशी करावी?

अळी शेंड्याकडून कोवळ्या भागात प्रवेश करते,झाडाच्या शेंड्यात Y आकाराची छिद्रं दिसतात अळीचा रंग भुरकट असून शरीरावर पट्ट्यांसारखी रचना असते यामुळे मक्याच्या उत्पादनात मोठी घट होऊ शकते

शेतकऱ्यांसाठी उपाय योजना:

1. शारीरिक व नैसर्गिक उपाय:

सकाळ-संध्याकाळी शेतात जाऊन अळ्या गोळा करून नष्ट कराव्यात,प्रकाश सापळे व कामगंध सापळ्यांचा वापर करावा,किडग्रस्त भागांची खोल नांगरणी करावी अंडी व अळ्या हाताने गोळा करून नष्ट कराव्यात

2. जैविक नियंत्रण:

टेलेनोमस रेमस व ट्रायकोग्रामा परोपजीवी किटकांचे एकरी ५० हजार अंडी सोडावीत

निंबोळी अर्क ५% (५० मि.ली. प्रति १० लिटर पाणी) फवारणी

न्युमोरिया रिलई किंवा मेटा-हायझियम अॅनीसोप्ली जैविक कीटकनाशके – ४० ग्रॅम प्रति १० लिटर पाणी

3. रासायनिक नियंत्रण:

जास्त प्रादुर्भावाच्या वेळी काबॉफ्युरॉन व लॅम्ब्डा सायहॅलोथ्रीन यांसारखी कीटकनाशके वापरण्याची शिफारसमात्र, रासायनिक फवारणी शिफारस केलेल्या प्रमाणातच व कृषी तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनानुसारच करावी

कृषी विभागाचे आवाहन

शेतकऱ्यांनी अधिक माहितीसाठी खालीलपैकी कोणाशीही संपर्क साधावा:

नजिकचा कृषी सहाय्यक कार्यालय

मंडळ कृषी अधिकारी कार्यालय

तालुका कृषी कार्यालय

तसेच, अधिक मार्गदर्शनासाठी www.krishi.maharashtra.gov.in या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी.

महत्त्वाच्या टीपा:

रासायनिक औषधे फवारण्यापूर्वी ४-५ दिवस जैविक नियंत्रण करावे फवारणी करताना सुरक्षेचे सर्व नियम पाळावेत नियमित निरीक्षण करून पीक वाचवा

अमेरिकन लष्करी अळी भारतात कशी आली?

1. मूळ स्थान:
Fall Armyworm (Spodoptera frugiperda) ही कीड मूळतः दक्षिण अमेरिका आणि उत्तर अमेरिका या खंडांमध्ये आढळणारी आहे. तिथे ती अनेक वर्षांपासून शेतकऱ्यांसाठी एक प्रमुख कीटक मानली जाते.

2. भारतात आगमन:

या किडीचा भारतामध्ये प्रथम प्रादुर्भाव 2018 मध्ये कर्नाटक राज्यात (शिमोगा जिल्हा) आढळून आला.

नंतर काही महिन्यांतच ही कीड तेलंगणा, महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश आणि पंजाबसारख्या राज्यांमध्येही पसरली.

3. कशी आली भारतात?
या किडीच्या आगमनाची शक्यता खालील मार्गांनी समजली जाते:

हवाई मार्गाने (Air Travel):

फळे, भाजीपाला किंवा अन्य शेती उत्पादनांमधून ही कीड अंडी किंवा लपलेली अळ्यांच्या स्वरूपात देशात आली असण्याची शक्यता आहे.

हवेमार्गे स्थलांतर (Wind Migration):

ही कीड हजारो किलोमीटरचा प्रवास हवेमार्गे करू शकते. त्यामुळे आफ्रिकेमधून ही कीड थेट भारतात मान्सूनच्या वाऱ्यांमुळे स्थलांतरित झाली असण्याची शक्यता आहे.

आंतरराष्ट्रीय व्यापारातून:

शेतमालाच्या आंतरराष्ट्रीय आयात-निर्यात प्रक्रियेदरम्यान कंटेनर्समधून किंवा पॅकेजिंग मटेरियलमधून ही कीड भारतात पोहचली असू शकते.

ही कीड इतकी धोकादायक का?

अत्यंत जलद गतीने पसरते

40 पेक्षा अधिक पिके या किडीच्या विळख्यात येतात

विशेषतः मका, ज्वारी, ऊस, भाजीपाला यांना मोठ्या प्रमाणावर नुकसान

कमी वेळात मोठ्या प्रमाणात अंडी घालते आणि अळ्या तयार होतात उपाय म्हणून कृषी विभागांकडून एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (IPM), जैविक नियंत्रण आणि रासायनिक फवारणी यासंबंधी मार्गदर्शन सुरू आहे.

जिल्ह्यातील विविध भागांमध्ये मक्याच्या पिकांवर नव्याने अमेरिकन लष्करी अळीचा (Fall Armyworm) प्रादुर्भाव आढळून येत असून, या कीडीच्या नियंत्रणासाठी कृषी विभागाकडून शेतकऱ्यांना विविध उपाययोजना राबविण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.

या कीडीचा प्रादुर्भाव शेतकऱ्यांना मोठ्या आर्थिक नुकसानीकडे घेऊन जात असून, लक्षणे ओळखून वेळेत उपाय केल्यास नुकसान टाळता येणार आहे. लष्करी अळी ही शेंड्याकडून आत प्रवेश करून मक्याच्या कोवळ्या भागात खूप खोलवर जात असून, पानांवरून झाडाच्या शेंड्यात Y आकाराची छिद्रे दिसतात. अळीचा रंग भुरकट असून शरीरावर पट्ट्यांसारखी रचना आढळते.

या कीडीवर प्रभावी नियंत्रण मिळवण्यासाठी शेतकऱ्यांनी सकाळ-संध्याकाळी निरीक्षण करून अळ्या गोळा करून नष्ट कराव्यात. किडग्रस्त पिकांच्या शेताची खोल नांगरणी शक्यतो दिवसा करावी म्हणजे पक्षाद्वारे किडीच्या वेगवेगळ्या अवस्था नष्ट करण्यास मदत होईल. पिकाचे नियमित सर्वेक्षण करावे व या किडीचे पतंग आकर्षित करण्यासाठी प्रकाश सापळे व कामगंध सापळ्याचा वापर करावा.

पिकावरील अंडीसमूह तसेच अळ्या हाताने गोळा करून नष्ट कराव्यात. टेलेनोमस रेमस व ट्रायकोग्रामा या परोपजीवी किटकांचे एकरी ५० हजार अंडी याप्रमाणे शेतात सोडावे. त्यानंतर ४ ते ५ दिवसांपर्यंत रासायनिक किटकनाशकांची फवारणी करू नये. अॅडोडिरॅक्टीन १५०० पीपीएम किंवा निंबोळी अर्क ५ टक्के ५० मि.ली. प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारावे. न्युमोरिया रिलई किंवा मेटा-हायझियम अॅनीसोप्ली या जैविक किटकनाशकांची ४० ग्रॅम प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून संध्याकाळच्या वेळी फवारणी करावी.

कीड जास्त प्रमाणात आढळून आल्यास रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर आवश्यक आहे. त्यासाठी काबॉफ्युरॉन, लॅम्ब्डा सायहॅलोथ्रीन, अशा कीटकनाशकांची शिफारस करण्यात आली आहे. यांचा वापर ठराविक प्रमाणात आणि कृषी तज्ञांच्या सल्ल्याने करावा, असे आवाहन करण्यात आले आहे.

Fall Armyworm Attack