नवी दिल्ली : रेल्वे प्रवाशांना एक झटका देणारी बातमी आहे. ती म्हणजे रेल्वेने देशभरातील 130 मेल-एक्स्प्रेस गाड्यांना सुपरफास्ट दर्जा देऊन या गाड्यांच्या भाड्यात वाढ केली आहे. याअंतर्गत एसी-1 आणि एक्झिक्युटिव्ह क्लासच्या गाड्यांचे भाडे 75 रुपये, एसी-2, 3 चेअर कारमध्ये 45 रुपये आणि स्लीपर क्लासमध्ये 30 रुपये प्रति प्रवासी वाढले आहे. अशा प्रकारे, पीएनआर (सहा प्रवासी) बुकिंग करताना प्रवाशांना एसी-1 मध्ये 450 रुपये, एसी-2 मध्ये 270 रुपये, 3 आणि स्लीपरमध्ये 180 रुपये अतिरिक्त पैसे द्यावे लागतील. ही व्यवस्था १ ऑक्टोबरपासून लागू करण्यात आली आहे.
मात्र, या सर्व गाड्यांमधील खानपान, प्रवाशांची सुरक्षा किंवा सुविधांमध्ये कोणतीही सुधारणा झालेली नाही. रेल्वेने या वस्तूवर एक पैसाही खर्च न करता सर्व वर्गांच्या भाड्यात वाढ केली आहे. रेल्वेच्या नियमांनुसार, सरासरी ५६ किमी प्रतितास वेगाने धावणाऱ्या गाड्यांना वेळापत्रकात सुपरफास्ट दर्जा देण्यात आला आहे.
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, भारतीय रेल्वे 45 वर्षांपासून ट्रेनचा सरासरी वेग वाढवण्यात अपयशी ठरली आहे. यामध्ये चार दशकांपासून मेल-एक्स्प्रेस गाड्यांची सरासरी वेग 50 ते 58 किमी प्रतितास आहे, तर रेल्वेच्या प्रीमियम राजधानी, शताब्दी, दुरांतो इत्यादी गाड्यांची सरासरी वेग 70-85 किमी प्रतितास आहे. 15-20% ट्रेन कधीच त्यांच्या गंतव्यस्थानावर वेळेवर पोहोचतात. 60% गाड्या 15-20 मिनिटे उशिराने पोहोचतात.
कमी अंतराच्या गाड्यांना मेल-एक्स्प्रेसची स्थिती
नवीन रेल्वे टाइम टेबल 2022-23 मध्ये, मोठ्या संख्येने प्रवासी गाड्यांना मेल-एक्स्प्रेसचा दर्जा देण्यात आला आहे. याचा सरळ अर्थ असा आहे की या गाड्यांमधून लाखो प्रवासी प्रवास करू शकणार नाहीत, कारण वाढलेले भाडे मार्गी लागेल. विना तिकीट प्रवास केल्यास भाडे आणि दंड दोन्ही आकारले जातील. याशिवाय मेल-एक्स्प्रेस गाड्यांमध्ये मूळ भाड्याव्यतिरिक्त आरक्षण शुल्क, सुपरफास्ट चार्जसह जीएसटी आकारला जातो.
